BRUSSEL – De monarchie in België bevindt zich op een keerpunt. Tot die conclusie komt Mark Van den Wijngaert, professor emeritus Hedendaagse Geschiedenis van de Hogeschool Universiteit Brussel, in zijn geactualiseerde boek ‘België en zijn koningen. Van macht naar invloed’.
Nieuw in de jongste uitgave is een meer uitgewerkt beeld van het koningschap van Albert II en – uiteraard – ook het nieuwe koningschap van koning Filip. Over de rol van Filip is de Vlaamse historicus opvallend positief, meldt persbureau Belga.
“Met de laatste twee koningen hebben we de overgang van ons land van een unitaire naar een federale staat meegemaakt, die nu richting confederatie evolueert”, stelt Van den Wijngaert vast. “We komen van ver, met een Leopold I die in de 19e eeuw zijn macht nog ver te buiten ging, en we zijn nu beland in een situatie waarin de macht van de vorst is geëvolueerd naar een zekere mate van invloed.”
Gevoeligheden
Een invloed die afnam naarmate die van politieke partijen toenam. Daarnaast is er de federalisering, die leidde tot Gewesten en Gemeenschappen, waar de koning geen invloed meer op heeft. Alleen op het federale vlak, waar de communautaire krachten samenkomen, is er nog een rol voor de koning. “En die rol speelt Filip opmerkelijk goed”, meent Van den Wijngaert. “Filip wordt hierbij zeer goed bijgestaan door zijn kabinetschef Frans Van Daele, die de politieke gevoeligheden aan weerszijden van de taalgrens kent en die een groot netwerk heeft. Filip houdt zich bijvoorbeeld bij de huidige regeringsvorming op de achtergrond. Terwijl zijn vader nog worstelde met gevoelens van machteloosheid gedurende de vorige, langdurige regeringsvorming.”
In de epiloog roept Van den Wijngaert de Belgische politici op een debat te voeren over de rol van de koning in deze tijd. “De grondwet is over de bevoegdheden van de koning ongewijzigd gebleven sinds 1830”, besluit Van den Wijngaert. “Toch moeten ze aangepast worden aan de praktijk.”
