MADRID – De Spaanse koning Juan Carlos treedt af na een regeringstijd van bijna 39 jaar. Hij was daarmee niet de langst regerende onder de Europese monarchen. De Britse koningin Elizabeth is recordhoudster met 62 jaar op de troon. Ze wordt gevolgd door de Deense koningin Margrethe II (42 jaar) en de Zweedse koning Carl XVI Gustaf (41 jaar in september).
Van Elizabeth is bekend dat ze ondanks haar vergevorderde leeftijd (88 jaar) van geen aftreden wil weten. Ze heeft plechtig beloofd haar leven te wijden aan haar taak en zo lang ze in leven is, zal ze die taak uitvoeren. Dat prins Charles (65) een deel van haar verplichtingen overneemt, doet daar niet aan af, al zal het aftreden van koning Juan Carlos de discussie over de mogelijkheid of wenselijkheid van een terugtreden van Elizabeth wel weer aanwakkeren.
De drie Scandinavische vorsten delen de opvattingen van Elizabeth. Koning(in) ben je voor het leven. Margrethe (74), Carl Gustaf (68) en de Noorse koning Harald V (77) hebben dat bij herhaling laten weten. Het publiek denkt er volgens peilingen anders over. De roep om verandering is het grootst in Zweden, niet toevallig omdat Carl Gustaf minder populair is dan zijn dochter kroonprinses Victoria en zijn oudere collega’s in Denemarken en Noorwegen.
Drempel
De discussie zal in elk van de landen weer oplaaien. De drempel is voor de drie betrokken monarchen verlaagd door het voorbeeld van Juan Carlos, de eerste Spaanse koning die vrijwillig aftreedt. In het geval van koningin Beatrix kon nog worden verwezen naar de Nederlandse traditie, maar na maandag is dat moeilijker.
Met het aantreden van Filip in België en Felipe in Spanje is koning Willem-Alexander niet langer de jongste monarch in Europa – Felipe is 9 maanden jonger – en niet langer de kortst regerende. Dat is straks Felipe, die het stokje overneemt van Filip, op wie de Nederlandse koning een voorsprong heeft van amper 3 maanden.