Thom de Graaf denkt dat de voorstellen die worden gedaan in ‘De Koning en de monarchie. Toekomstbestendig?’ “niet direct urgent lijken om het draagvlak voor de monarchie op korte termijn te behouden”. Dat zei de vicevoorzitter van de Raad van State dinsdag bij de presentatie van het kloeke werk van hoogleraar Paul Bovend’Eert in Den Haag. “Maar nadenken over de toekomst is altijd goed en deze publicatie levert daar een bijdrage aan.”
Volgens De Graaf toont de staatsrechtdeskundige zich “een hervormer die het koningschap toekomstbestendig wil maken. Dat doet toch verdacht veel denken aan modernisering, al mag dat van hem niet zo heten.” Bovend’Eert vindt namelijk dat een archaïsche staatsvorm als een monarchie per definitie niet kan worden gemoderniseerd. “Technische aanpassingen” in met name de grondwet zijn wel mogelijk om beter aan te sluiten bij de huidige tijd. “Ik pleit niet voor een revolutie”, aldus de wetenschapper, die onder meer de financiering van het koningshuis niet meer van deze tijd vindt.
De Graaf mocht zich in zijn huidige positie niet in het debat mengen, maar had zelf twintig jaar geleden als fractievoorzitter van D66 al een aardige voorzet gegeven. “De voorstellen komen me niet onbekend voor”, zei hij. En een aantal, zoals het weghalen van de koning bij de kabinetsformatie en verkleining van het aantal leden van het Koninklijk Huis, was al verwezenlijkt.
Machtsinvloed
Bovend’Eert stelde vast dat Willem-Alexander op een aantal punten zelfs vooropliep en het parlement op achterstand had gezet. Met zijn wens te “vertegenwoordigen, samenbinden en aanmoedigen” gaf hij als koning al een moderne invulling van het ambt, ver weg van de machtsinvloed die zijn voorgangers in een verder verleden nog hadden of uitoefenden.
De hoogleraar wil dat laatste formaliseren door de koning uit de regering en de Raad van State te halen. De Graaf noemde dat een kwestie van “constitutionele smaak.” Volgens hem zorgt de functie van de koning als samenbindend element dat het koningschap ook in de toekomst bestendig is. “Met of zonder constitutionele aanpassingen.”
