Koning Willem-Alexander heeft woensdagmorgen in jongerencentrum ReZet in Zwolle met interesse geluisterd naar verhalen over buurtbemiddeling. Succesvolle buurtbemiddeling kan ervoor zorgen dat problemen ‘verderop’ worden voorkomen; situaties waarbij de overlast die buren van elkaar ervaren tot optreden van de woningcorporatie of de politie leiden bijvoorbeeld.
Dat de koning uitgerekend naar Zwolle kwam had te maken met het zilveren jubileum van de buurtbemiddeling. Welzijnsorganisatie Travers zette deze in 1996 op naar Amerikaans voorbeeld en inmiddels heeft buurtbemiddeling in heel Nederland naam gemaakt en navolging gevonden: in 297 gemeenten zijn soortgelijke projecten opgezet. Willem-Alexander bekende ook dat zijn nieuwsgierigheid geprikkeld was door de ervaringen van zijn eigen oudste dochter prinses Amalia, die op school was opgetreden als ‘bemiddelaar’.
Het concept van buurtbemiddeling is even eenvoudig als effectief. Getrainde vrijwilligers – gewone Zwollenaren in dit geval – bemiddelen bij conflicten tussen buren door het aangaan van gesprekken. Het gaat daarbij, zo hoorde de koning uit enkele verhalen uit de praktijk, vaak om heel herkenbare situaties. De rook van de barbecue, huilende kinderen, roken in de tuin of ergernis over muziek en gestamp op de trap.
Spanningen
Maar vaak zijn het ook gewone ‘leefgeluiden’, die vanwege de spanningen niet meer worden geaccepteerd. “Je vraagt je weleens af: is dat nu alles?”, zei een van de gespreksdeelnemers, maar de irritaties over en weer worden niet uitgesproken en het gaat van kwaad tot erger. De bemiddelaars die in eerste instantie alleen een luisterend oor bieden – “we zijn geen rijdende rechter” stelde een bemiddelaar – kunnen ervoor zorgen dat buren weer in gesprek raken.
“De overlastgevende partij is zich vaak niet bewust dat er overlast is”, wist Willem-Alexander. Een gesprek helpt en het helpt ook dat de bemiddelaars het onbetaald en in hun vrije tijd doen. “We vertegenwoordigen geen instantie”, aldus een bemiddelaar. “Dat is anders dan wanneer wij eropaf gaan. Dan denken mensen meteen in ‘zij tegen wij'”, onderstreepte wijkagent Ronald Bakker het voordeel. “Dan is er meteen verzet.”
Emoties
De koning was benieuwd naar het verloop van de bemiddelingsgesprekken en hoe bij hoogopgelopen emoties toch tot de kern van de problemen kan worden gekomen. Of hoe de komst van bemiddelaars wordt aangekondigd bij de buren tegen wie is geklaagd. Dat laatste was niet het geval. “Het is dus een verrassingsaanval”, grapte hij. De kans op een gesprek is groter dan wanneer er wordt opgebeld of een mailtje gestuurd.
“Buurtbemiddeling is geweldig”, besloot een van de deelnemers aan het programma. Er was aanvankelijk schaamte omdat het toch erg was dat ze er niet zelf met de buren uit was uitgekomen, maar een neutrale derde partij was toch de aangewezen weg geweest. “Nu hebben we goede afspraken met de buren, en waarschuwen ze ons bijvoorbeeld wanneer ze een feestje hebben.”
