Het koningshuis kost jaarlijks 350 miljoen euro, dat is ruim acht keer zoveel als officieel begroot. Dat stellen onderzoekers van het Republikeins Genootschap in hun rapport ‘De kosten van het koningshuis’. De officiële begroting voor het Koninklijk Huis is ruim 42 miljoen euro.
Het Republikeins Genootschap en tijdschrift De Republikein deden twee jaar lang onderzoek naar de kosten van het koningshuis. Hoofdonderzoeker René Zwaap keek daarbij niet alleen naar het salaris van Willem-Alexander, Máxima en Beatrix en kosten voor reizen en onderhoud van paleizen. Hij haalde ook een reeks ‘verborgen kosten’ naar boven. Zo nam hij in zijn berekening extra kosten aan beveiliging (40 miljoen euro per jaar) en gederfde belastinginkomsten mee. De fiscus zou jaarlijks ruim 192 miljoen euro mislopen aan vermogensbelasting, stelt Zwaap. Daarnaast geven ook gemeentes extra geld uit aan Koningsdag die niet in de officiële begroting staan. “Dat zijn allemaal kosten die nooit duidelijk in beeld zijn gebracht”, aldus een woordvoerder van het genootschap.
Het Nederlandse koningshuis is volgens de onderzoeker dan ook niet alleen een van de rijkste van Europa, maar ook een van de duurste. Alleen het Britse koningshuis kost met jaarlijks 450 miljoen euro meer. Maar, zo stellen de onderzoekers, die kosten worden ook over bijna vier keer zo veel mensen verdeeld. Het genootschap schat het totale vermogen van de Oranjes op zo’n 12 miljard euro. Volgens Zwaap hebben de Oranjes een groot vermogen in aandelen.
De berekeningen zijn “gebaseerd op giswerk”, reageert de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD). Over de kosten van de beveiliging laat de dienst zich nooit uit, omdat dat kwaadwillenden ongewild wijzer zou kunnen maken. Ook over het vermogen van het Koninklijk Huis zwijgt de RVD, omdat dat “privé is”. De cijfers van het Republikeins Genootschap kunnen “alleen al niet kloppen” omdat de koning “gewoon belasting betaalt”, al geeft de dienst toe dat voor hem enkele uitzonderingen gelden.
In een vergelijking met andere vorsten ziet de RVD niets. “Het is appels met peren vergelijken.”
