Kroonprins Haakon van Noorwegen heeft in Vemork de herdenking bijgewoond van Operatie Gunnerside. Deze sabotageactie in de Tweede Wereldoorlog geldt als een van de belangrijkste verzetsdaden tegen de Duitsers.
Bij het plaatsje Vemork lag in de oorlogsjaren een watercentrale en een fabriek waar op commerciële basis zogeheten zwaar water werd geproduceerd. De Duitsers waren erg geïnteresseerd in dit gedeutereerd water omdat het een bestanddeel was om waterstofbommen te maken. Dat wilden de geallieerden voorkomen.
Operatie Gunnerside was een gezamenlijke actie van het Noorse verzet en de geallieerden. Nadat het verzet de productie van zwaar water wist te saboteren, kon de fabriek enige tijd later worden gebombardeerd door de Amerikanen. Haakon legde op ski’s, samen met soldaten van een speciale eenheid van het Noorse leger, een deel van de route af die de saboteurs aflegden om bij de fabriek te komen.
Bij de herdenking van de acties, nu 75 jaar geleden, zei Haakon dat het belangrijk is om bij gebeurtenissen als deze stil te blijven staan. “Ook voor komende generaties”, zei hij. “Het toont aan dat vrijheid niet vanzelfsprekend is.”
