Een door de overheid geleid onderzoek naar het verleden van prins Bernhard bij de partij van Adolf Hitler is niet nodig, vindt Mark Rutte. Alle benodigde informatie is namelijk openbaar, redeneert de demissionair premier, en het is aan historici om hier onderzoek naar te doen. Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) en Kamerleden van D66, Partij voor de Dieren en GroenLinks-PvdA vinden zo’n onderzoek juist wel nodig.
Rutte vindt het “heftig” dat historicus Flip Maarschalkerweerd de originele NSDAP-lidmaatschapskaart van de inmiddels overleden prins heeft gevonden, maar nuanceert het nieuws ook. Uit eerder onderzoek is namelijk volgens de premier – zelf ook historicus – al “vrij overtuigend” gebleken dat Bernhard lid is geweest van de partij.
“Volgens mij laat je zien hiermee dat dit koningshuis volstrekt transparant is”, zegt Rutte. “En dat hoort ook denk ik bij een volwassen monarchie.” Maarschalkerweerd heeft de lidmaatschapskaart gevonden in het privéarchief van de prins. De premier wil niet zeggen of en hoelang hijzelf en koning Willem-Alexander al wisten van het bestaan van de kaart. “Staatsrechtelijk kan ik nooit iets zeggen over de contacten met de koning.” Bij leven heeft prins Bernhard altijd ontkend dat hij lid is geweest van de NSDAP.
Aanvankelijk zei Rutte op woensdag “helemaal niet” te willen reageren op de onthullingen. Achteraf zegt de demissionaire premier dat dit te maken had met zijn verhoor door de parlementaire enquêtecommissie. Toen Rutte na dat verhoor werd opgevangen door de pers, inclusief draaiende camera, gaf hij wel een korte toelichting over de kwestie.
