Een lesboek of introductiecursus voor beginnende royals is er niet. Terwijl de meesten wel wat hulp kunnen gebruiken bij het wennen aan hun leven aan het Hof. Wat zou er in zo’n handboek kunnen staan?
Tekst: Josine Droogendijk.
Aan het Hof zijn er zo veel geschreven en ongeschreven regels, dat een misstap zo is gemaakt. Natuurlijk staan er op de planken van de bibliotheek wel wat etiquetteboeken. En reken maar dat hofdames een beginneling wel willen bijpraten over het protocol. Maar nadat je deze basiskennis tot je hebt genomen, kun je niet zonder de handigheidjes die een koninklijk bezoek soepeler laten verlopen.
Mary en Meghan: een verschil in voorbereiding
Toen Mary Donaldson rond de eeuwwisseling haar hart verloor aan de Deense kroonprins, liet ze zich heel slim bijpraten over de praktische kanten van haar toekomstige vak. Met dank aan ingewijden leerde ze in het ‘koninklijk uniform’ netjes lopen, zitten, buigen en zwaaien. Ook het leggen van een krans werd net zo vaak geoefend tot het er perfect uitzag. Meghan Markle pakte haar koninklijke introductie heel anders aan. Toen ze de Queen voor het eerst ontmoette, had ze geen idee hoe een reverence er precies uitzag. In de documentaire die kort na haar vertrek uit het Verenigd Koninkrijk werd opgenomen, schatert de hertogin het uit als ze terugdenkt aan haar slechte voorbereiding. De vraag die blijft, is echter serieus van aard. Want: hoe zou de geschiedenis zijn gelopen als Meghan zich wél gedegen had voorbereid op haar toekomstige leven? Voor mannen is het koninklijke lesboek beduidend dunner. De hoofdstukken over wegwaaiende hoeden en elegant uit de auto stappen ontbreken uiteraard. Toch zijn de details waar ze op moeten letten niet minder belangrijk. Zo is de voorrangsregel op de trap – heren gaan voor – er niet voor niets en ook achter het open giletknoopje gaat een verhaal schuil.
In de auto
Wie waar zit in de auto, staat vast. Het staatshoofd – of de belangrijkste royal – zit achterin, aan de kant van het vlaggetje dat voor op de auto staat. Zo’n onder- scheidingsvlag is te zien bij officiële bezoeken an leden van het Koninklijk Huis, waaronder staatsbezoeken, en is boven het rechter voorwiel bevestigd. Ga je als aangetrouwde prins(es) met je koninklijke partner op stap, dan weet je dus aan welke kant je kunt instappen.
Zitten
Ook als je alleen maar op een stoel zit, kan er van alles misgaan. Zowel bij prinsen als prinsessen. Mannen hebben nog weleens de neiging om zich als een harmonica uiteen te vouwen zodra ze zitten. Dit is verre van galant, zeker als de stoelen dicht op elkaar staan. Vrouwen in jurk of rok moeten gênante vergezichten voorkomen. Hoe? Simpelweg door de knieën en enkels bij elkaar te houden. Bij lange benen kan het prettig zijn om ze wat schuin te houden of bij de enkel – niet bij het bovenbeen dus! – te kruisen.
Voorrang
Aan het Hof strijden protocol en praktijk nog weleens om voorrang. Vanwege zijn hoge positie hoort koning Willem-Alexander (of een andere royal) natuurlijk voor te gaan, maar bij een bezoek aan een bedrijf of instelling weet hij meestal de weg niet. In zo’n geval loopt er dus iemand naast of voor hem, als levende wegwijzer. Galant als hij is, laat de koning zijn vrouw ook nog weleens voorgaan. Maar omdat rokken en jurken op een trap meer bloot kunnen geven dan de bedoeling is, loopt een galante heer op weg naar boven juist voor een dame uit.
Wuiven
Als je als prins of prinses het publiek gedag wilt zeggen, hoef je niet als een windmolen in het rond te zwaaien. Tijdens het wuiven moet de hand het werk doen, terwijl de boven- en onderarm zoveel mogelijk op hun plek blijven. Zo voorkom je ook dat je een ander onbedoeld aanstoot. Of erger: omver stoot.
Handen
Tijdens een koninklijk bezoek duiken er aan alle kanten uitgestoken handen op. Wees daarop voorbereid. Een boeket en tas draag je als koningin of prinses dus in je linkerhand. Voor de heren die graag een hand in hun broek- of jaszak steken, geldt hetzelfde. Rechts vrijhouden!
Hoeden
Het staat prachtig: een breedgerande hoed. Aan het gebruik van hoofddeksels zitten echter wel wat haken en ogen. Zo mogen hoeden alleen tot zonsondergang gedragen worden. Staat hij schuin op het hoofd? Dan moet de linkerkant van het gezicht vrij blijven. Vroeger liep de vrouw immers rechts van de man. Hoedenspelden houden een hoofddeksel zelfs bij windkracht 7 op z’n plek. Moet je met een hoed op in een auto stappen? Houd die dan even goed vast. Bij uitstekende veren kun je – net als Máxima – het geheel wat naar beneden drukken. Alles beter dan een hoed die over straat stuitert.
Uitstappen
Een beetje elegant uit de auto stappen valt niet mee, zeker als je een jurk of rok draagt. Máxima of Mathilde bijvoorbeeld draait beide benen tegelijk – en keurig tegen elkaar aan – opzij. Zodra het eerste been buiten de auto is, begint ze aan de opwaartse beweging. Is ze hoog genoeg om inkijk te voorkomen, dan volgt het tweede been. Moet ze ook nog rekening houden met een diep decolleté? Dan houdt een tasje of omslagdoek nieuwsgierige blikken tegen.
Volkslied
Voordat de eerste klanken van het Wilhelmus of een ander volkslied worden ingezet, ga je staan, met de armen netjes langs het lichaam. Het meezingen van het eigen volkslied is weliswaar niet verplicht, maar zeker gewenst.
Lees ook: Mabel praat nog steeds graag over haar ‘lief’
Poseren
Tasjes zijn tegenwoordig vaak niet veel groter dan een enveloppe. Hun belangrijkste doel is dan ook het verschaffen van een goede poseerhouding. Mannen hebben die mogelijkheid niet, tenzij ze een militair uniform met sabel dragen. Maar daardoor zie je ze vaak worstelen met hun handen: waar laat je ze? Een arm in je zij is veel te Hollywood. Koning Willem-Alexander en andere mannelijke royals vouwen hun handen vaak samen. Maar ze gewoon laten hangen staat wel zo naturel.
Onderste knoopje
De Britse koning Edward VII was een echte levensgenieter. Naast een luxe twaalfgangendiner at hij dagelijks vier stevige maaltijden weg, een eetpatroon dat invloed had op het gewicht en de omvang van de Britse vorst. Om toch een modieus gilet te kunnen dragen, moest het onderste knoopje open blijven. Al snel werd Edwards uitvlucht mode, tot op de dag van vandaag is het gebruikelijk dat het onderste knoopje buiten gebruik is. De overige knoopjes mogen wél dicht, net als bij het jasje. Maar let op: zodra een man gaat zitten, moeten alle knopen van het jasje of jacquet juist los. Het eerste wat koning Willem-Alexander doet na het voorlezen van de Troonrede, is dan ook het dichtknopen van zijn jacquet.
