De coronamaatregelen hebben in de uitvaartbranche tot veel creativiteit geleid. Dat is de boodschap die koningin Máxima donderdagmorgen meekreeg bij een werkbezoek bij haar ‘overburen’ aan de Benoordenhoutseweg in Den Haag. In het Clingendaelhuis van uitvaartcentrum Engelen & Spoor voerde ze soms emotionele gesprekken met vertegenwoordigers uit de uitvaartwereld, die tijdens de coronacrisis hun werkzaamheden op bijzondere wijze moesten uitvoeren. “Het was of we het wiel opnieuw moesten uitvinden”, zo werd Máxima verteld.
De koningin uitte na afloop haar bewondering voor de zorg die is gegeven, onder vaak moeilijke omstandigheden. Er moest niet alleen rekening worden gehouden met de nabestaanden maar ook met de gezondheid van het eigen personeel en steeds weer veranderende protocollen. “Alles wat we moesten doen was tegennatuurlijk. Afstand houden, geen contact hebben”, vatte Jan Willem Engelen het samen.
De koningin kreeg schrijnende verhalen te horen over begrafenissen waarbij de familie vanwege de coronamaatregelen geen of maar ten dele afscheid kon nemen van een overledene. Over de onmenselijke keuze tussen wie van bijvoorbeeld vier kinderen wel aanwezig mochten zijn, en wie niet. Er was een begrafenis die net voor de crisis was gepland en waarvoor de rouwkaarten bij PostNL moesten worden onderschept omdat van de gedachte 300 genodigden er nog maar 30 welkom waren.
Sluitstuk van de zorg
De branche had in het begin van de crisis ook veel moeite moeten doen om als essentieel erkend te worden. “De uitvaartzorg is het sluitstuk van de zorg”, merkte de branchedirecteur op, maar dat besef drong in Den Haag pas laat door. Het verkrijgen van beschermingsmiddelen voor het personeel was bijvoorbeeld een zware opgave, hoewel het werk zonder dat niet kon worden uitgevoerd. “Ik heb heel wat capriolen moeten uithalen. Het was bizar”, aldus Michiel Spoor over zijn inspanningen om bijvoorbeeld mondkapjes te vinden.
Koningin Máxima kreeg te horen hoe uitvaarten een ander karakter hebben gekregen onder invloed van de beperkende maatregelen. Bij Engelen & Spoor is nu een livestream mogelijk en daar is de afgelopen weken dankbaar gebruik van gemaakt. Plechtigheden zijn intiemer, in familiekring. “Er wordt dieper nagedacht over de invulling, de creativiteit is enorm gestegen”, zo was de algemene ervaring. “Mensen hebben ondanks de beperkingen vaak een mooiere uitvaart gehad.” Een deel van de nieuwe invulling en rituelen zal beklijven is de verwachting. Maar alle gesprekspartners hadden één wens: we hopen dat dit niet weer terugkomt.
